Home

³äá³ð ³ îáðîáêà ³íôîðìàö³¿, ¹ 19(95), 2003


ÀÍÎÒÀÖ²¯

ÏÎËß ÒÀ ÑÈÃÍÀËÈ Â ÍÅÎÄÍÎвÄÍÈÕ ÑÅÐÅÄÎÂÈÙÀÕ
ÓÄÊ 538.566
Á. ². Êîëîä³é, Â. Ð. Äæàëà
ÒÅÎÐÅÒÈ×Ͳ ÄÎÑ˲ÄÆÅÍÍß ÏÐÎÕÎÄÆÅÍÍß ÒÀ ²ÄÁÈÂÀÍÍß ÏËÎÑÊί ÒÌ-ÕÂÈ˲ Â²Ä ØÀÐÓÂÀÒÎÃÎ ÀͲÇÎÒÐÎÏÍÎÃΠIJÅËÅÊÒÐÈÊÀ
The incidence of a plane TM-wave on a multilayer anisotropic dielectric is considered and the coefficient of reflection is determined. The quantitative estimation of influence of anisotropia of intermediate layer between dielectric coating and metal substrate on the complex coefficient of reflection has carried out.

Ðîçãëÿíóòî ïàä³ííÿ ïëîñêî¿ åëåêòðîìàãí³òíî¿ ÒÌ-õâèë³ íà áàãàòîøàðîâèé ä³åëåêòðèê ³ âèçíà÷åíî êîåô³ö³ºíò â³äáèâàííÿ. ʳëüê³ñíî îö³íåíî âïëèâ àí³çîòðîﳿ ïðîì³æíîãî øàðó ì³æ ä³åëåêòðè÷íèì ïîêðèòòÿì ³ ìåòàëåâîþ îñíîâîþ íà êîìïëåêñíèé êîåô³ö³ºíò â³äáèâàííÿ.

ÓÄÊ.681.513
Â. Â. Êîøîâèé, À. Á. Ëîçèíñüêèé
ÓÐÀÍ: ÄÎÑ˲ÄÆÅÍÍß ÊÎÑ̲×ÍÎÃÎ ÏÐÎÑÒÎÐÓ ²Ç ÇÀÑÒÎÑÓÂÀÍÍßÌ ÑÓ×ÀÑÍÈÕ ²ÍÔÎÐÌÀÖ²ÉÍÈÕ ÒÅÕÍÎËÎòÉ
The paper is devoted to a problem of development of advanced information technologies of restoration of the radio images of space radio sources in decametric radio astronomy at the limited phase information that is caused by distorting influence of the ionosphere. The basic elements of the technologies of radio tomography on a basis of radio-interpherometric data and of a method of base modulation developed for the decametric radio-interpherometric network URAN, are submitted.

Ðîçãëÿíóòî ïðîáëåìó ðîçâèòêó ïåðñïåêòèâíèõ ³íôîðìàö³éíèõ òåõíîëîã³é â³äíîâëåííÿ ðàä³îçîáðàæåíü êîñì³÷íèõ ðàä³îäæåðåë ó äåêàìåòðîâ³é ðàä³îàñòðîíî쳿 çà îáìåæåíî¿ ôàçîâî¿ ³íôîðìàö³¿, ùî îáóìîâëåíî âïëèâîì ³îíîñôåðè. Íàâåäåíî îñíîâí³ åëåìåíòè ðîçðîáëåíèõ äëÿ ìåðåæ³ äåêàìåòðîâèõ ðàä³î³íòåðôåðîìåòð³â ÓÐÀÍ òåõíîëîã³é ðàä³îòîìîãðàô³¿ íà îñíîâ³ ðàä³î³íòåðôåðîìåòðè÷íèõ äàíèõ ³ ìåòîäó ìîäóëÿö³¿ áàçè.

ÓÄÊ 519.6
Þ. Ï. Îë³ÿðíèê, ß. Ï. Êóëèíè÷
ÐÎÇÂ'ßÇÓÂÀÍÍß ÎÁÅÐÍÅÍί ÇÀÄÀײ ÅËÅÊÒÐÎÌÀÃͲÒÍÎÃÎ ÇÎÍÄÓÂÀÍÍß ØÀÐÓÂÀÒÈÕ Ä²ÅËÅÊÒÐÈʲ ²ÍÒÅÐÂÀËÜÍÈÌ ÌÅÒÎÄÎÌ Ã²ËÎÊ ² ÌÅÆ
The interval branch and bound method application for the global minimum search in the solving of the inverse multilayer dielectric electromagnetic diagnostics problem is described. The systematic algorithm with guaranty obtaining the solution for the case of inexact measurements is proposed. The numerical experiment results and possible ways to increase the algorithm's efficiency are given

Îïèñàíî çàñòîñóâàííÿ ³íòåðâàëüíîãî ìåòîäó ã³ëîê ³ ìåæ äëÿ ïîøóêó ãëîáàëüíîãî ì³í³ìóìó ï³ä ÷àñ ðîçâ'ÿçóâàííÿ îáåðíåíî¿ çàäà÷³ åëåêòðîìàãí³òíî¿ ä³àãíîñòèêè øàðóâàòèõ ä³åëåêòðèê³â. Çàïðîïîíîâàíî àëãîðèòì ãàðàíòîâàíîãî çíàõîäæåííÿ ðîçâ'ÿçêó çàäà÷³ äëÿ íåòî÷íèõ âèì³ðþâàíü. Ïîäàíî ðåçóëüòàòè ÷èñåëüíîãî åêñïåðèìåíòó òà ìîæëèâ³ ñïîñîáè ï³äâèùåííÿ åôåêòèâíîñò³ àëãîðèòìó.

ÓÄÊ 621.396.67
Â. Â. Ãîáëèê , ª. ². ßêîâåíêî
ÒÐÈÂÈ̲ÐÍÀ ÌÎÄÅËÜ ÐÎÇÏÎIJËÓ ÏÎËß Â²ÁÐÀÒÎÐÍί ÀÍÒÅÍÈ ÐÀIJÎÒÅËÅÔÎÍÓ Â ÔÀÍÒÎ̲ ÃÎËÎÂÈ ËÞÄÈÍÈ
This work is the development of ideas given an account of Chaplin's and Vasiliev's works. In the presented work the modeling of electromagnetic field from mobile phone distributed in the human head phantom was carried out.The modeling was done by integral equations method with unknown polarization currents induced by the mobile phone radiator. The currents and SAR distribution was defined in ingomogeneous enviroment with complex dielectrical permittivity. For simulation the method of moments was used.

Ðîçâèòíóòî ³äå¿, âèêëàäåí³ â ïðàöÿõ À.×àïë³íà ³ ª. Âàñ³ëüºâà. Íàâåäåíî ðåçóëüòàòè ìîäåëþâàííÿ ðîçïîä³ëó åëåêòðîìàãí³òíîãî ïîëÿ ó ôàíòîì³ ãîëîâè ëþäèíè. Ñèìóëÿö³þ ïèòîìî¿ ïîòóæíîñò³ ïîãëèíàííÿ ïðîâåäåíî ìåòîäîì ìîìåíò³â äëÿ ä³åëåêòðè÷íî íåîäíîð³äíîãî ò³ëà íà ÷àñòîòàõ 900 ³ 1800 ÌÃö.

ÓÄÊ 621.3:538.5:517.9
Î. Á. Òð³ùóê, Ä. Á. Êóðèëÿê
ÅËÅÊÒÐÎÌÀÃͲÒÍÅ ÏÎËÅ ÂÈÒÊÀ ÌÀÃͲÒÍÎÃÎ ÑÒÐÓÌÓ ÍÀÄ ÑʲÍ×ÅÍÍÈÌ ÊÎͲ×ÍÈÌ ÅÊÐÀÍÎÌ: ÎÑÅÑÈÌÅÒÐÈ×ÍÈÉ ÂÈÏÀÄÎÊ
The scattering of the axial-symmetric TM-wave by the finite cone is investigated using the "semi-inversion" method. The characteristics of the far field pattern and the distribution of the electromagnetic energy emitted by the ring source located above the conical screens are studied. The physical effects cconnected with electromagnetic wave radiation by the electrodynamic system "finite cone-ring source" are analyzed.

Çà äàíèìè ìåòîäó "íàï³âîáåðòàííÿ" äîñë³äæåíî ðîçñ³ÿííÿ îñåñèìåòðè÷íî¿ ÒÌ-õâèë³ ñê³í÷åííèì êîíóñîì. Âèâ÷åíî õàðàêòåðèñòèêè ïîëÿ â äàëåê³é çîí³ ³ ðîçïîä³ë åëåêòðîìàãí³òíî¿ åíåð㳿, ÿêó âèïðîì³íþº âèòîê íàä êîí³÷íèì åêðàíîì. Ïðîàíàë³çîâàíî ô³çè÷í³ åôåêòè, ïîâ'ÿçàí³ ç âèïðîì³íþâàííÿì åëåêòðîäèíàì³÷íî¿ ñèñòåìè "ñê³í÷åííèé êîíóñ-âèòîê ìàãí³òíîãî ñòðóìó."

ÌÀÒÅÌÀÒÈ×Ͳ ÌÎÄÅ˲ ÑÈÃÍÀ˲ ÒÀ ÑÈÑÒÅÌ
ÓÄÊ 517.983.54
Î. Î. Áóëàöèê, Ì. Ì. Âîéòîâè÷
ÀÍÀ˲ÒÈ×Ͳ ÐÎÇÂ'ßÇÊÈ ÎÄÍÎÃÎ ÊËÀÑÓ ÍÅ˲ͲÉÍÈÕ ²ÍÒÅÃÐÀËÜÍÈÕ Ð²ÂÍßÍÜ, ÏÎÂ'ßÇÀÍÈÕ Ç ÌÎÄÈÔ²ÊÎÂÀÍÎÞ ÔÀÇÎÂÎÞ ÏÐÎÁËÅÌÎÞ
A class of nonlinear integral equations connected with the modified phase problem is considered. Theorems, which generalize the results obtained for linear antenna and array synthesis problems, are proved. The particular case of circular antennas is considered, and numerical results are given.

Ðîçãëÿíóòî êëàñ íåë³í³éíèõ ³íòåãðàëüíèõ ð³âíÿíü, ïîâ'ÿçàíèõ ç ìîäèô³êîâàíîþ ôàçîâîþ ïðîáëåìîþ. Äîâåäåíî ðÿä òåîðåì, ÿê³ óçàãàëüíþþòü ðåçóëüòàòè, îòðèìàí³ äëÿ çàäà÷ ñèíòåçó ë³í³éíèõ àíòåí òà àíòåííèõ ´ðàòîê. Ðîçãëÿíóòî ÷àñòêîâèé âèïàäîê àíòåí êðóãëî¿ ôîðìè. Íàâåäåíî ÷èñëîâ³ ðåçóëüòàòè.

ÓÄÊ 621.314
Ð. Ì. Þçåôîâè÷, ². Ì. ßâîðñüêèé
ÂÏËÈ ÍÅÑÒÀÖ²ÎÍÀÐÍÎÑÒ² ÍÀ ÂËÀÑÒÈÂÎÑÒ² ÎÖ²ÍÎÊ ÊÎÐÅËßÖ²ÉÍÈÕ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊ ÑÒÎÕÀÑÒÈ×ÍÈÕ Â²ÁÐÀÖ²ÉÍÈÕ ÍÀÂÀÍÒÀÆÅÍÜ
The mathematical models of cyclic load which are arisen in rotated mechanisms bearing nodes in the form of periodically correlated random processes are observed. The PCRP correlation components properties are analysed. It is shown that the values which are defining the order of signal nonstationarity are caused with lag increasing so on value so as on character of statistical characteristics estimators behaviour.

Ïðîàíàë³çîâàíî âëàñòèâîñò³ îö³íîê êîðåëÿö³éíèõ êîìïîíåíò³â ïåð³îäè÷íî êîðåëüîâàíèõ âèïàäêîâèõ ïðîöåñ³â (ÏÊÂÏ) - ìàòåìàòè÷í³ ìîäåë³ öèêë³÷íèõ íàâàíòàæåíü, ùî âèíèêàþòü ó ï³äøèïíèêîâèõ âóçëàõ ïåâíèõ ìåõàí³çì³â. Ïîêàçàíî, ùî ³ íà âåëè÷èíó, ³ íà õàðàêòåð ïîâåä³íêè ñòàòèñòè÷íèõ õàðàêòåðèñòèê îö³íîê ç ðîñòîì çñóâó ñóòòºâî âïëèâàþòü âåëè÷èíè, ùî âèçíà÷àþòü ñòóï³íü íåñòàö³îíàðíîãî ñèãíàëó.

ÓÄÊ 621.391: 519.22
². Þ. ²ñàºâ, Ã. Ð. Òðîõèì
ÊÎÃÅÐÅÍÒÍÅ ÎÖ²ÍÞÂÀÍÍß ÂÇÀªÌÍÎ ÊÎÐÅËßÖ²ÉÍÈÕ ÔÓÍÊÖ²É ×ÀÑÎÂÈÕ ÐßÄ²Â Ç ÐÈÒ̲×ÍÎÞ ÏÎÂÒÎÐÞÂÀͲÑÒÞ
In this paper the properties of coherent estimators for cross-correlation function for periodically correlated random processes are investigated. The expressions for estimations quality indices - bias and consistency - for the cases of known and unknown non-stationary mean are obtained. The asymptotical expressions for coherent estimators bias and variance are shown.

Äîñë³äæåíî âëàñòèâîñò³ êîãåðåíòíèõ îö³íîê âçàºìíî êîðåëÿö³éíèõ ôóíêö³é ïåð³îäè÷íî êîðåëüîâàíèõ âèïàäêîâèõ ïðîöåñ³â. Îòðèìàíî âèðàçè äëÿ ïîêàçíèê³â ÿêîñò³ îö³íþâàííÿ - íåçì³ùåíîñò³ òà ñëóøíîñò³ - äëÿ â³äîìîãî òà íåâ³äîìîãî íåñòàö³îíàðíîãî ìàòåìàòè÷íîãî ñïîä³âàííÿ. Íàâåäåíî àñèìïòîòè÷í³ âèðàçè äëÿ çì³ùåííÿ òà äèñïåðñ³¿ êîãåðåíòíèõ îö³íîê.

ÓÄÊ 621.314+621.396.66
Î. Â. Çàáîëîòíèé, Â. Þ. Ìèõàéëèøèí
ÏÀÐÀÌÅÒÐÈ×ÍÀ ÌÎÄÅËÜ ÏÅвÎÄÈ×ÍÎ ÊÎÐÅËÜÎÂÀÍÈÕ ÑÈÃÍÀ˲ ²ÁÐÀÖ²¯ ϲÄØÈÏÍÈʲ ÊÎ×ÅÍÍß
A periodic auto regressive probabilistic model of roller bearing vibration signals is considered. Estimation method of model parameters is developed and results of experimental vibration signals processing are presented.

Ðîçãëÿíóòî ³ìîâ³ðí³ñíó ìîäåëü ïåð³îäè÷íî¿ àâòîðåãðåñ³¿ ñèãíàë³â â³áðàö³¿ ï³äøèïíèêà êî÷åííÿ. Ðîçðîáëåíî ìåòîä îö³íêè ïàðàìåòð³â ìîäåë³ òà ïîäàíî ðåçóëüòàòè îïðàöþâàííÿ åêñïåðèìåíòàëüíèõ â³áðàö³éíèõ ñèãíàë³â.

ÓÄÊ 681.513
A. Borys
ON HARMONIC DISTORTION REDUCTION IN SINUSOIDAL OSCILLATORS VIA INCREASE OF FEEDBACK RETURN DIFFERENCE
A common opinion is that the amplitudes of harmonics in nearly sinusoidal oscillators are inversely proportional to the absolute value of the feedback return difference characterising feedback structure of this type of oscillators. And because of this fact the factor mentioned is maximized to reduce the harmonic distortion in oscillators. However, note that this approach does not take into account the fact that the ratios of amplitudes of harmonic components to amplitude of the component at fundamental frequency can change under the above procedure. In connection to this, it has been shown in this paper that the feedback return difference can not serve as a measure of harmonic distortion in sinusoidal oscillators, at least in general.

ÓÄÊ 621.372
Á. À. Ìàíäç³é, À. Ï. Áîíäàðºâ
ÂÏËÈ ÕÀÐÀÊÒÅÐÈÑÒÈÊÈ ÔÀÇÎÂÎÃÎ ÄÅÒÅÊÒÎÐÀ ÍÀ ßʲÑÒÜ ÒÀ ÇÀÂÀÄÎÑÒ²ÉʲÑÒÜ ÑÈÍÕÐÎͲÇÀÖ²¯
In this paper the sync errors and maximum permissible power values of noise interference are compared at usage of different kind phase detectors.

Íàâåäåíî ïîð³âíÿëüí³ ê³ëüê³ñí³ îö³íêè ïîõèáîê ñèíõðîí³çàö³¿ ³ ãðàíè÷íèõ äîïóñòèìèõ ³íòåíñèâíîñòåé øóìîâèõ çàâàä ïðè âèêîðèñòàíí³ ð³çíèõ òèï³â ôàçîâèõ äåòåêòîð³â.

ÓÄÊ 681.513:519.6
Ì. Ï. Äèâàê
ÌÅÒÎÄ ÑÒÐÓÊÒÓÐÍί ²ÄÅÍÒÈÔ²ÊÀÖ²¯ ÌÎÄÅËÅÉ "ÂÕ²Ä-ÂÈÕ²Ä" ÑÒÀÒÈ×ÍÈÕ ÑÈÑÒÅÌ ÍÀ ÎÑÍβ ÄÀÍÈÕ Ç² Ç̲ØÀÍÎÞ ²ÍÒÅÐÂÀËÜÍÎÞ ÏÎÕÈÁÊÎÞ
The task of experimental structure identification of static system interval model in condition of mixing interval errors is considered. One kind of solving algorithm of this task is developed.

Ðîçãëÿíóòî çàäà÷ó ñòðóêòóðíî¿ ³äåíòèô³êàö³¿ ³íòåðâàëüíî¿ ìîäåë³ ñòàòè÷íî¿ ñèñòåìè çà óìîâ çì³øàíî¿ ³íòåðâàëüíî¿ ïîõèáêè â åêñïåðèìåíòàëüíèõ äàíèõ. Íàâåäåíî îäèí ³ç ìîæëèâèõ àëãîðèòì³â ¿¿ ðîçâ'ÿçóâàííÿ.

ÎÁÐÎÁÊÀ ÂÈ̲ÐÞÂÀËÜÍί ²ÍÔÎÐÌÀÖ²¯
ÓÄÊ 621.317.337
Ï. Ï. Äðàáè÷, Î. Ï. Äðàáè÷
ÅËÅÊÒÐÎÌÀÃͲÒÍÈÉ ËÎÊÀ˲ÇÀÒÎРϲÄÇÅÌÍÈÕ ÊÎÌÓͲÊÀÖ²É Ç Ð²ÇÍÈÖÅÂÈÌÈ ÊÀÍÀËÀÌÈ ÎÁÐÎÁÊÈ ÑÈÃÍÀ˲Â
The structural scheme of a device is described. The device determines an axis and laying depth of current-conducting underground communications by means of differential measures of parameter of informative signal brought by an object field in a receiving system with three induction coils located in a parallel way on one bar.

Îïèñàíà ñòðóêòóðíà ñõåìà ïðèñòðîþ, ÿêèé âèçíà÷ຠâ³ñü ³ ãëèáèíó çàëÿãàííÿ ñòðóìîïðîâ³äíèõ ï³äçåìíèõ êîìóí³êàö³é øëÿõîì ð³çíèöåâèõ âèì³ðþâàíü ïàðàìåòð³â ³íôîðìàòèâíèõ ñèãíàë³â, íàâåäåíèõ ïîëåì îá'ºêòà â ïðèéìàëüí³é ñèñòåì³ ç òðüîõ ïàðàëåëüíî ðîçì³ùåíèõ íà îäí³é øòàíç³ ³íäóêö³éíèõ êîòóøîê.

ÓÄÊ 656.259.21
Â. Î. ͳ÷îãà, Ï. Á. Äóá
ÂÈ̲ÐÞÂÀÍÍß ÐÅÉÊÎÂÈÕ ÑÒÐÓ̲ ÂÅÐÒÈÊÀËÜÍÎ ÎвªÍÒÎÂÀÍÈÌÈ ²ÍÄÓÊÖ²ÉÍÈÌÈ ÄÀÂÀ×ÀÌÈ
Peculiarities of measurement of automatic locomotive signalisation rail currents when using vertically oriented induction sensors are analysed in the article. It is shown that use of such sensors make it possible to obtain higher ratio of signal and disturbance than for horizontally oriented ones in almost all cases of possible situation of disturbances sources.

Ïðîàíàë³çîâàíî îñîáëèâîñò³ âèì³ðþâàííÿ ðåéêîâèõ ñòðóì³â àâòîìàòè÷íî¿ ëîêîìîòèâíî¿ ñèãíë³çàö³¿ ç äîïîìîãîþ âåðòèêàëüíî îð³ºíòîâàíèõ ³íäóêö³éíèõ äàâà÷³â. Ïîêàçàíî, ùî çàâäÿêè òàêèì äàâà÷àì ìîæíà îòðèìàòè âèùå, ïîð³âíÿíî ç ãîðèçîíòàëüíî ðîçòàøîâàíèìè äàâà÷àìè ñï³ââ³äíîøåííÿ ñèãíàë/çàâàäà ïðàêòè÷íî çà áóäü-ÿêîãî ìîæëèâîãî ðîçòàøóâàííÿ äæåðåëà çàâàäè.

ÓÄÊ 621.372
Î. Â. Òèì÷åíêî, ². Â. Ãîðáàòèé
ÌÅÒÎÄÈ ÂÈÇÍÀ×ÅÍÍß ÏÐÎÏÓÑÊÍί ÇÄÀÒÍÎÑÒ² ÊÀÍÀËÓ ÇÂ'ßÇÊÓ Ç ÍÅвÂÍÎ̲ÐÍÈÌ ÐÎÇÏÎIJËÎÌ ØÓÌÓ
Precise and approximate methods of throughput calculation for the channel with irregular noise and arbitrary amplitude-frequency characteristic is proposed. Accuracy appraisal of approximate methods is carry out.

Çàïðîïîíîâàíî òî÷íèé òà íàáëèæåí³ ìåòîäè âèçíà÷åííÿ ïðîïóñêíî¿ çäàòíîñò³ êàíàëó çâ'ÿçêó ç íåð³âíîì³ðíèì ðîçïîä³ëîì øóìó ³ äîâ³ëüíîþ àìïë³òóäíî-÷àñòîòíîþ õàðàêòåðèñòèêîþ. Îö³íåíî òî÷í³ñòü íàáëèæåíèõ ìåòîä³â.

ÓÄÊ 551.464.38-574.001.57
Â. Ä. Ïîãðåáåííèê, Â. Ì. Þçåâè÷
ÌÀÒÅÌÀÒÈ×ÍÅ ÌÎÄÅËÞÂÀÍÍß ÏÐÎÖÅÑÓ ÃÐÀÄÓÞÂÀÍÍß ²ÎÍÎÑÅËÅÊÒÈÂÍÎÃÎ ÅËÅÊÒÐÎÄÀ
The of mathematical model of approximation of graduation characteristic of ion-selective electrodes is proposed. The parameters of characteristic are presented in form of linear and nonlinear components acording to small and big value of concentration. It allow to increase prediction of determination the low concentration of some chemical elements in natural waters.

Çàïðîïîíîâàíî ìàòåìàòè÷íó ìîäåëü äëÿ àïðîêñèìàö³¿ ãðàäóþâàëüíî¿ õàðàêòåðèñòèêè ³îíîñåëåêòèâíîãî åëåêòðîäà, ïàðàìåòðè ÿêî¿ ïîäàíî ÿê ñóìó íåë³í³éíî¿ ³ ë³í³éíî¿ ñêëàäîâèõ äëÿ ìàëèõ ³ âåëèêèõ çíà÷åíü êîíöåíòðàö³¿. Öå äîçâîëèëî ï³äâèùèòè òî÷í³ñòü âèçíà÷åííÿ íèçüêèõ êîíöåíòðàö³é îêðåìèõ õ³ì³÷íèõ åëåìåíò³â ó ïðèðîäíèõ âîäàõ.

ÓÄÊ 621. 3. 681
Î. Ì. Ðî¿ê, ². Ð. Àðñåíþê
ϲÄÂÈÙÅÍÍß ÊÎÍÒÐÎËÅÏÐÈÄÀÒÍÎÑÒ² ÎÁ'ªÊÒ²Â Ó ÑÈÑÒÅÌÀÕ ÏÎÅËÅÌÅÍÒÍÎÃΠIJÀÃÍÎÑÒÓÂÀÍÍß
In the article questions of maintenance suitable to control analog objects of diagnosing are considered. The problem of introduction of structural redundancy of objects and introductions of additional control points is proved. Recommendations for introduction of such redundancy are given and cases are given where it is recommended to use them.

Ðîçãëÿíóòî ïèòàííÿ çàáåçïå÷åííÿ êîíòðîëåïðèäàòíîñò³ àíàëîãîâèõ îá'ºêò³â ä³àãíîñòóâàííÿ. Ðîçâ'ÿçàíà çàäà÷à ââåäåííÿ ñòðóêòóðíî¿ íàäëèøêîâîñò³ òà ñòâîðåííÿ äîäàòêîâèõ êîíòðîëüíèõ òî÷îê. Äàíî ðåêîìåíäàö³¿ äî âèïàäê³â, êîëè äîö³ëüíî ââîäèòè òàêó íàäëèøêîâ³ñòü.

ÓÄÊ 536.53
Í. Ì. Äîðîæîâåöü
ÏÎвÂÍßËÜÍÈÉ ÀÍÀË²Ç ÌÅÒÎIJ ÅÊÑÒÐÀÏÎËßÖ²¯ ÒÅÌÏÅÐÀÒÓÐÈ ÑÅÐÅÄÎÂÈÙÀ ÇÀ ÐÅÇÓËÜÒÀÒÀÌÈ ¯¯ ÂÈ̲ÐÞÂÀÍÜ Ó ÒÐÜÎÕ ÒÎ×ÊÀÕ ÑÅÍÑÎÐÀ
In the paper the methodical errors of various methods of temperature extrapolation dependently of research media type and of thermometer submergence depth are analysed. The influence of instrumental errors is researched. The requirements to allowable random errors are determined. The modified extrapolation methods providing small total error are proposed.

Ïðîàíàë³çîâàíî ìåòîäè÷í³ ïîõèáêè åêñòðàïîëÿö³¿ òåìïåðàòóðè ó ð³çíèõ ñåðåäîâèùàõ ³ çà ð³çíî¿ ãëèáèíè çàíóðåííÿ òåðìîìåòðà. Äîñë³äæåíî âïëèâ ïîõèáîê âèì³ðþâàíü. Âñòàíîâëåíî âèìîãè äî äîïóñòèìîãî ð³âíÿ âèïàäêîâèõ ïîõèáîê. Çàïðîïîíîâàíî ìîäèô³êîâàí³ àëãîðèòìè åêñòðàïîëÿö³¿ òåìïåðàòóðè ç ìåíøîþ ñóìàðíîþ ïîõèáêîþ.



ÎÁÐÎÁÊÀ ÇÎÁÐÀÆÅÍÜ ÒÀ ÐÎÇϲ3ÍÀÂÀÍÍß ÎÁÐÀ3²Â
ÓÄÊ 551.568.85
². Á. ²âàñåíêî
ÀËÃÎÐÈÒÌ ÐÎÁÀÑÒÍί Ô²ËÜÒÐÀÖ²¯ ÇÎÁÐÀÆÅÍÜ ÍÀ ÎÑÍβ ËÎÊÀ˲ÇÀÖ²¯ ²ÌÏÓËÜÑÍÈÕ ÂÈÊÈIJÂ
Robust filtering algorithm for images corrupted by noise with mixed distribution is presented. It is based on the localization and consecutive elimination of outliers in the running window. Experimental testing showed that proposed algorithm preserves edges and has smaller filtering error in comparison with known robust algorithms.

Ïîäàíî àëãîðèòì ðîáàñòíî¿ ô³ëüòðàö³¿ çîáðàæåíü, ñïîòâîðåíèõ øóìîì ç³ çì³øàíèì çàêîíîì ðîçïîä³ëó. ³í áàçóºòüñÿ íà ëîêàë³çàö³¿ òà ïîñë³äîâíîìó âèëó÷åíí³ âèêèä³â ó â³êí³ îáðîáêè. Âñòàíîâëåíî, ùî àëãîðèòì âîëî䳺 âëàñòèâ³ñòþ çáåð³ãàòè ïåðåïàäè òà ìຠïîõèáêó ô³ëüòðàö³¿, ìåíøó, í³æ â³äîì³ ðîáàñòí³ ìåòîäè.

ÓÄÊ 681.142.4
À. Þ. Ëóöèê
ÂÈÑÎÊÎÏÐÎÄÓÊÒÈÂÍÀ ÑÈÑÒÅÌÀ ÎÁÐÎÁÊÈ ÇÎÁÐÀÆÅÍÜ ÍÀ ÁÀDz ÎÄÍÎвÄÍÈÕ ÎÁ×ÈÑËÞÂÀËÜÍÈÕ ÑÅÐÅÄÎÂÈÙ
This paper describes the configurable computing architecture based on the homogeneous computing structure and can be used for designing efficient special purpose devices and programmable specialized accelerators for signal and image processing. The process of data execution in the homogeneous computing structure is considered.

Îïèñàíî êîíô³ãóðîâíó îá÷èñëþâàëüíó àðõ³òåêòóðó, ÿêà áàçóºòüñÿ íà îäíîð³äíîìó îá÷èñëþâàëüíîìó ñåðåäîâèù³ ³ ìîæå áóòè âèêîðèñòàíà äëÿ ïðîåêòóâàííÿ åôåêòèâíèõ ñïåö³àë³çîâàíèõ ïðèñòðî¿â ³ ïðîãðàìîâíèõ ñïåöèô³÷íèõ ïðèñêîðþâà÷³â äëÿ îáðîáêè ñèãíàë³â òà çîáðàæåíü. Ðîçãëÿíóòî ïðîöåñ îáðîáêè äàíèõ â îäíîð³äíîìó îá÷èñëþâàëüíîìó ñåðåäîâèù³.

ÓÄÊ 551.568.85
Á. Î. Êàïóñò³é, Á. Ï. Ðóñèí, Â. À. Òàÿíîâ
ÐÎÇÏÎÄ²Ë ÑÅÐÅÄÍÜÎÊÂÀÄÐÀÒÈ×ÍÈÕ Â²ÄÑÒÀÍÅÉ Ì²Æ ÎÁ'ªÊÒÀÌÈ Â ÏÐÎÑÒÎв R2
The mean square distance distribution between objects in R 2 space is determined. Total variance error on correlation component and sample component is separated. These components were analyzed.

Âñòàíîâëåíî ðîçïîä³ë ñåðåäíüîêâàäðàòè÷íèõ â³äñòàíåé ì³æ îá'ºêòàìè â ïðîñòîð³ R2. Ïîâíà ïîõèáêà äèñïåðñ³¿ ðîçä³ëåíà íà êîðåëÿö³éíó òà òàêó, ùî îáóìîâëåíà ñê³í÷åííèì ðîçì³ðîì áàçè, ³ ïðîàíàë³çîâàíî ö³ ñêëàäîâ³.

ÓÄÊ 681.3
Ð. À. Âîðîáåëü, Í. Â. Îïèð, Î. Ð. Áåðåãóëÿê, ². Ì. Æóðàâåëü
ÂÈÊÎÐÈÑÒÀÍÍß ËÎÊÀËÜÍÎÃÎ ÊÎÍÒÐÀÑÒÓ ÄËß ÂÈIJËÅÍÍß Ë²Í²É ÍÀ ÁÀÃÀÒÎÃÐÀÄÀÖ²ÉÍÎÌÓ ÇÎÁÐÀÆÅÍͲ ÌÅÒÎÄÎÌ ÕÀÔÀ
The possibility of image's local contrast appilation for line extraction is considered. The modified Hough transform algorithm with use of local contrast is addused. The efficiency of proposed method is illustrated on synthesized image.

Ðîçãëÿíóòî ìîæëèâ³ñòü çàñòîñóâàííÿ ëîêàëüíîãî êîíòðàñòó çîáðàæåííÿ äëÿ âèä³ëåííÿ ë³í³é. Íàâåäåíî ìîäèô³êîâàíèé àëãîðèòì ïåðåòâîðåíü Õàôà ç âèêîðèñòàííÿì ëîêàëüíîãî êîíòðàñòó. Ïðî³ëþñòðîâàíî åôåêòèâí³ñòü ïðîïîíîâàíîãî ìåòîäó íà ñèíòåçîâàíîìó çîáðàæåíí³.

ÓÄÊ 551.568.85
I. O. Kirenko, A. Y. Nakonechny
ANALYSIS OF SPATIAL SCALABILITY IN A 3D WAVELET VIDEO CODER
Three-dimensional wavelet coding with motion compensation has been proved to be an efficient technique for scalable video compression. The present document studies the efficiency of spatial scalability of a 3D wavelet coder by comparing it with a layered spatial scalable scheme based on H.264 coder. Possible ways of improving 3D wavelet coders are investigated.

Ñõåìè òðèâèì³ðíîãî ìàëîõâèëüîâîãî êîäóâàííÿ ç êîìïåíñàö³ºþ ðóõó äîçâîëÿþòü åôåêòèâíî ñòèñêàòè öèôðîâ³ â³äåîñèãíàëè. Äîñë³äæåíî åôåêòèâí³ñòü ïðîñòîðîâî¿ ìàñøòàáîâàíîñò³ 3D ìàëîõâèëüîâîãî êîäåðà ïîð³âíÿíî ç øàðîâîþ ñõåìîþ, ùî áàçóºòüñÿ íà ñòàíäàðòíîìó êîäåð³ â³äåîçîáðàæåííÿ Í.264. Âèâ÷åíî ìîæëèâ³ øëÿõè ïîêðàùàííÿ 3D êîäåðà.

ÓÄÊ 681.7: 621.391
Ë. ². Ìóðàâñüêèé, Ò. ². Âîðîíÿê, Ñ. Î. Êîñòþêåâè÷, Ï. ª. Øåïåëÿâèé
ÎÑÎÁËÈÂÎÑÒ² ÔÎÐÌÓÂÀÍÍß Â²ÄÁÈÂÀËÜÍÈÕ ÎÏÒÈ×ÍÈÕ Ì²ÒÎÊ
The new reflecting optical mark as a joint power spectrum of a transformed and reference phase masks written on a chalcogenide glass is created. This mark allow to realize the quantitative verification of protected objects. The method for calculation of the optimum writing exposure of a reflecting optical mark is elaborated. The correctness of the method is experimentally confirmed.

Ñòâîðåíî íîâó â³äáèâàëüíó îïòè÷íó ì³òêó ó âèãëÿä³ çàïèñàíîãî íà õàëüêîãåí³äíå ñêëî ñï³ëüíîãî åíåðãåòè÷íîãî ñïåêòðà â³ä òðàíñôîðìîâàíî¿ òà åòàëîííî¿ ôàçîâèõ ìàñîê. ̳òêà äîçâîëÿº ê³ëüê³ñíî ïåðåâ³ðÿòè àóòåíòè÷í³ñòü îá'ºêò³â çàõèñòó. Ðîçðîáëåíî ìåòîä ðîçðàõóíêó îïòèìàëüíî¿ åêñïîçèö³¿ çàïèñó â³äáèâàëüíî¿ îïòè÷íî¿ ì³òêè. Éîãî êîðåêòí³ñòü ï³äòâåðäæåíî åêñïåðèìåíòàëüíî.

ÀËÃÎÐÈÒ̲×ÍÅ ÒÀ ÏÐÎÃÐÀÌÍÅ ÇÀÁÅÇÏÅ×ÅÍÍß
ÓÄÊ 621.317
Â. Â. Ãàô³é÷óê, Á. É. Äàöêî, Þ. Þ. ²çìàéëîâà
ÄÎÑ˲ÄÆÅÍÍß ÂËÀÑÒÈÂÎÑÒÅÉ ÒÀ ÑÒÐÓÊÒÓÐÈ ÄÀÍÈÕ ÑÀÌÎÎÐÃÀͲÇÀÖ²ÉÍÈÌÈ ÌÅÒÎÄÀÌÈ
New properties and structures in data time-series have been revealed by applying the SOM and GMDH techniques to processing these data.

Äîñë³äæåíî íîâ³ âëàñòèâîñò³ òà ñòðóêòóðó ÷àñîâèõ âçàºìîçâ'ÿçàíèõ ïîñë³äîâíîñòåé äàíèõ çà äîïîìîãîþ ñàìîîðãàí³çàö³éíîãî íåéðîìåðåæåâîãî àëãîðèòìó SOM (Self-Organizing Maps) òà ìåòîäó ãðóïîâîãî âðàõóâàííÿ àðãóìåíò³â (GMDH).

ÓÄÊ 681.142.4
Â. Î. Âàëüêîâñüêèé, Ì. Ñ. ßäæàê
ÏÐÎ ÎÐÃÀͲÇÀÖ²Þ ÏÀÐÀËÅËÜÍÈÕ ÎÁ×ÈÑËÅÍÜ Ó ÍÅÉÐÎÍÍÈÕ ÌÅÐÅÆÀÕ
The problems of organization of computations in three-dimensional multilavel feed forward neural networks are discussed. The parallel algorithms for implementation of computations in neural networks with projective and lateral links are proposed. The estimates of speeding up of these algorithms are given.

Îáãîâîðåíî ïðîáëåìè îðãàí³çàö³¿ îá÷èñëåíü ó òðèâèì³ðíèõ áàãàòîøàðîâèõ íåéðîííèõ ìåðåæàõ ïðÿìîãî ïîøèðåííÿ. Çàïðîïîíîâàíî ïàðàëåëüí³ àëãîðèòìè âèêîíàííÿ îá÷èñëåíü ó ìåðåæàõ ç ïðîåêòèâíèìè òà ëàòåðàëüíèìè çâ'ÿçêàìè. Íàâåäåíî îö³íêè ïðèñêîðåííÿ öèõ àëãîðèòì³â.

ÓÄÊ 621.391
ß. Þ. Âàðåöüêèé
ÐÅÀ˲ÇÀÖ²ß ÊÐÈÏÒÎÃÐÀÔ²×ÍÎÃÎ ÃÅÍÅÐÀÒÎÐÀ ÂÈÏÀÄÊÎÂÈÕ ×ÈÑÅË
In this paper the implementation of software-based random numbers generator is offered. It work is based on the fixation of the millisecond of current time in mouse click moment. It is substantiated, that distribution of random variable corresponds to discrete uniform distribution.

Ðîçãëÿíóòî ðåàë³çàö³þ ïðîãðàìíîãî ãåíåðàòîðà âèïàäêîâèõ ÷èñåë, ðîáîòà ÿêîãî áàçóºòüñÿ íà ô³êñàö³¿ ì³ë³ñåêóíäè ïîòî÷íîãî ÷àñó ó ìîìåíò íàòèñêàííÿ êëàâ³ø³ ìèøêè. Äîâåäåíî, ùî îòðèìàíèé ðîçïîä³ë âèïàäêîâî¿ âåëè÷èíè â³äïîâ³äຠäèñêðåòíîìó ð³âíîì³ðíîìó íà â³äð³çêó [0, 9].

ÓÄÊ 621.372.542:517.519
Î. Â. Êàïø³é
ÎÏÒÈ̲ÇÀÖ²ß ØÂÈÄÊÎÑÒ² ÐÎÁÎÒÈ ÀËÃÎÐÈÒÌÓ ÂÒÐÀÒÍÎÃÎ ÑÒÈÑÊÓ ÄÀÍÈÕ
The task of increasing the rate of a data compression algorithm is considered. Weak places of algorithm have been analyzed. Methods of speed increase of wavelet transform, algorithm of quantization parameters search, quantization and Haffman codes creation procedures are considered.

Ðîçãëÿíóòî çàäà÷ó çá³ëüøåííÿ øâèäêîñò³ ðîáîòè àëãîðèòìó êîìïðåñ³¿ îäíîâèì³ðíèõ äàíèõ. Ïðîàíàë³çîâàíî âóçüê³ ì³ñöÿ éîãî ðîáîòè. Ïîäàíî ìåòîäè ïðèøâèäøåííÿ îïåðàö³é âåéâëåò-ïåðåòâîðåííÿ, ïîøóêó ïàðàìåòð³â êâàíòóâàííÿ ï³äñìóã, ïðîöåäóð êâàíòóâàííÿ òà ïîáóäîâè êîä³â Õàôìàíà äëÿ áåçâòðàòíîãî êîäóâàííÿ.

ÓÄÊ 681.142.37
Åëü-Êõàò³ð Õàéìóä³, Þ. Â. Öèìáàë
ÌÅÒÎÄ ÏÎÏÅÐÅÄÍÜί ÎÁÐÎÁÊÈ ÌÍÎÆÈÍÈ ÐÅÀ˲ÇÀÖ²É ÄËß ÍÅÉÐÎÍÍÈÕ ÌÅÐÅÆ ÇÓÑÒв×ÍÎÃÎ ÏÎØÈÐÅÍÍß
The problems of pattern recognition on a basis of counter propagation neural networks have been considered in the paper. The variant of a network with preprocessing of set of input vectors and introduction of two additional components for elimination of a problem of linearly dependent vectors has been developed. The experiments on the test tasks for standard and modified variants of the network have been performed. The description of the obtained results and their comparison has been shown in the paper.

Ðîçãëÿíóòî ïðîáëåìó ðîçâ'ÿçàííÿ çàäà÷ ðîçï³çíàâàííÿ îáðàç³â íà îñíîâ³ øòó÷íèõ íåéðîííèõ ìåðåæ çóñòð³÷íîãî ïîøèðåííÿ. Ðîçðîáëåíî âàð³àíò ìåðåæ³, ÿêèé äîçâîëÿº óñóíóòè ïðîáëåìó ë³í³éíî çàëåæíèõ âåêòîð³â çà äîïîìîãîþ ââåäåííÿ äâîõ äîäàòêîâèõ êîìïîíåíò³â äî ìíîæèíè ðåàë³çàö³é. Ïðîâåäåíî åêñïåðèìåíòè íà òåñòîâèõ çàäà÷àõ äëÿ ñòàíäàðòíîãî òà ìîäèô³êîâàíîãî âàð³àíò³â ìåðåæ³, îïèñàíî òà ïîð³âíÿíî îòðèìàí³ ðåçóëüòàòè.
Ïîíîâëåíî: 10.02.2004